Rachel Ruysch

(1664-1750)

Ruysch werd geboren in Den Haag maar verhuisde op driejarige leeftijd naar Amsterdam toen haar vader, Frederik Ruysch, aan het Athenaeum Illustre werd benoemd. Haar moeder was een dochter van Pieter Post, de architect en een nicht van Frans Post, de Braziliaanse schilder. Haar vader, Frederik Ruysch, stuurde haar op vijftienjarige leeftijd in de leer bij Willem van Aelst, een vooraanstaande schilder, bekend om zijn bloemstillevens. Haar jongere zuster Anna werd ook tot kunstschilder opgeleid.

Vader Ruysch was inmiddels een vooraanstaand anatoom en botanicus, die in 1685 werd aangesteld in de Hortus Botanicus Amsterdam. Hij was beroemd vanwege zijn kennis van het prepareren van menselijke anatomie en kreeg in 1697 bezoek van Peter de Grote. Rachel had de potten met o.a. een vagina en een kinderlijkje versierd met bloemen en kant. Mogelijk zag de tsaar rotspartijen bestaande uit nierstenen. Rachel was een uitstekend decorateur.

Zij trouwde in 1693 met de portretschilder Jurriaen Pool (1666-1745) met wie ze tien kinderen kreeg. In 1701 werd Ruysch lid van het schildersgilde Pictura in Den Haag. In die tijd maakte ze veel grote bloemstukken voor haar internationale clientèle. Een paar jaar later werd ze uitgenodigd om voor hof van Johan Willem van de Palts in Düsseldorf te werken. De keurvorst van de Palts had in 1695 haar vader bezocht en haar werk gezien. Nadat Eglon van der Neer was overleden, leverden ook Jan Weenix en Adriaen van der Werff jaarlijks werk in voor het hof. In 1723 won het echtpaar de hoofdprijs in de staatsloterij, 60.000 gulden. Rachel bleef actief schilderen tot op 84-jarige leeftijd.

Een bloemstilleven van Ruysch bestaat altijd uit een zorgvuldig gecombineerd boeket waarbij elke afzonderlijke bloem zichzelf is. De achtergrond is donker, in tegenstelling tot de bloemstillevens van Jan van Huijsum. Ondanks de verminderde populariteit van bloemstillevens bleef haar reputatie hoog. Er zijn momenteel (2006) zo’n 100 schilderijen van haar bekend. Haar zuster Pieternel was getrouwd met bloemtekenaar Jan Munnicks.

Op een van haar bloemstukken is niet alleen een raam te zien, maar bovendien zij zelf achter haar schildersezel.

(Wikipedia)